Daniel Boffey
Izvještaj EU detaljno opisuje ulogu rase i etničke pripadnosti u korištenju „zaustavljanja i pretresanja“-Rome, subsaharske Afrikance i druge manjine policija je često zaustavljala širom Evrope.
Razmjere diskriminacije s kojima se suočavaju ljudi iz manjinskih etničkih grupa u rukama evropskih policijskih snaga detaljno su opisani u izvještaju agencije EU koja obilježava godišnjicu ubistva Georgea Floyda od strane jednog policajca u SAD-u..
Nalazi Agencije Evropske unije za osnovna prava (FRA) ističu opšti trend u kojem se pripadnici manjinskih etničkih grupa zaustavljaju i redovnije pretresaju širom kontinenta, a posebno je oštra slika u nekim evropskim zemljama.
U toku godine gotovo polovinu (49%) imigranata i potomaka imigranata iz podsaharske Afrike u Austriji je zaustavila policija, u poređenju sa 25% opće populacije, navodi se u izvještaju. Amnesty International je prošle godine napisao da postoji “institucionalni rasizam u austrijskoj policiji i drugim sastavnim dijelovima austrijskog krivičnog pravosuđa”.
Trećina Roma u Hrvatskoj i Grčkoj zaustavljena je u poređenju sa 18% i 17% šire populacije. Godine 2018. Vijeće Europe (CoE), 47-člano državno tijelo za ljudska prava, kažnjavalo je neadekvatan odgovor hrvatskih vlasti na rašireni izraz rasizma i ksenofobije protiv Srba, LGBT osoba, izbjeglica i Roma. Kulturu grčke policije takođe je žestoko kritiziralo Vijeće Evrope.
U Španiji je samo 4% opće populacije izvijestilo da ih policija zaustavlja, ali to je poraslo na 14% anketiranih imigranata iz sjeverne Afrike ili porijeklom iz nje i 32% Roma. Prošle godine Vijeće Evrope izvijestilo je da je obuka za nediskriminaciju policajaca donijela pozitivne rezultate u Španiji, ali službenici su pronašli „iznimke u pogledu etničkog profiliranja od strane policije kada traže lične dokumente na ulici“.
U Velikoj Britaniji je policija zaustavila 3% opće populacije u usporedbi s 5% ljudi iz podsaharske Afrike ili porijeklom iz nje i 10% Roma i putnika. Nezavisni ured za policijsko ponašanje prošle godine kritizirao je metropolitansku policiju, odgovornu za gotovo polovinu svih policijskih zaustavljanja izvršenih u Engleskoj i Walesu, zaustavljanja i pretresanja višestrukih grešaka koje su potkopale povjerenje u zajednicu.
Otkriveno je da je policija u anketiranim zemljama – 27 država članica EU, plus Velika Britanija i Sjeverna Makedonija – najčešće zaustavljala muškarce, mlade ljude, manjinske etničke ljude, muslimane ili ljude koji se nisu identificirali kao heteroseksualni.
Policajci su pretraživali ili tražili od svojih trećih pripadnika manjinskih naroda lične dokumente u poređenju sa 14% opšte populacije, definirane kao sve anketirane grupe. Četiri od pet ljudi u opštoj populaciji reklo je da se policija prema njima odnosila s poštovanjem, u poređenju sa 46% iz manjinskih grupa.
Članak agencije oslanja se na nalaze FRA-eve ankete o temeljnim pravima (2020), ankete o manjinama i diskriminaciji EU (2017) i ankete o Romima i putnicima (2020).
FRA je također utvrdila snažno uvjerenje među onima koji su zaustavljeni u posljednjih pet godina, u gotovo svim anketiranim zemljama, da je etničko profiliranje dovelo do njihovog zaustavljanja.
Diskriminacijsko profiliranje, gdje je rasa ili etnička pripadnost jedini policijski osnov za zaustavljanje nekoga, nezakonito je širom Evrope. U nekim je zemljama više od 80% ispitanih manjinskih etničkih naroda doživjelo svoje posljednje policijsko zaustavljanje kao primjer profiliranja.
Percepcija je bila najčešća među imigrantima i potomcima imigranata iz južne Azije u Grčkoj (89%) i Roma u Holandiji (86%) i Portugala (84%).
Michael O’Flaherty, direktor FRA, rekao je: „Svako ima pravo na jednak tretman, uključujući i policiju. Prije godinu dana, protesti Black Lives Matter naglasili su potrebu za borbom protiv rasizma i diskriminacije koji su još uvijek previše česti u našim društvima. Vrijeme je za obnovu povjerenja među svim zajednicama i osiguravanje da policijska zaustavljanja budu uvijek poštena, opravdana i proporcionalna.”
