Sai Englert
Jeruzalemska deklaracija o antisemitizmu: Ne možemo definirati svoj put iz ovog ćorsokaka- Iako je važan korak dalje od problematične definicije IHRA-e, JDA i dalje doprinosi policijskom otporu
Prošle sedmice grupa naučnika iz oblasti historije holokausta, jevrejskih studija i studija Bliskog istoka objavila je Jeruzalemsku deklaraciju o antisemitizmu (JDA). Ima više od 200 potpisnika.
Ipak, iako je deklaracija pozitivan dodatak sve većem međunarodnom odbacivanju radne definicije antisemitizma Međunarodne alijanse za podsjećanje na holokaust (IHRA), ona ne uspijeva da identifikuje srž trenutne bezizlazne situacije u kojoj smo se našli.
Definicija IHRA-e, kako ističe JDA, u najboljem je slučaju tupo sredstvo u borbi protiv antijevrejskog rasizma. Umjesto toga, njegov glavni cilj bio je povezati kritiku Izraela i cionizma s antisemitizmom i, na taj način, potisnuti povijesne činjenice palestinskog oduzimanja, raseljavanja i ugnjetavanja.
Policiranje vrsta vrijednosnih sudova koji se smatraju prihvatljivim u raspravi o istorijskim činjenicama lako mogu postati način da se te činjenice u potpunosti kontrolišu. Kada radna definicija IHRA-e tvrdi da je opisivanje Izraela kao „rasističkog pothvata“ antisemitsko, to delegitimizira, šire, raspravu o izraelskom etničkom čišćenju Palestine.
Represivna atmosfera
Ne prepoznajući ovo temeljno pitanje, JDA na kraju replicira neke od istih problema. Deklaracija se navodi kao svjestan odgovor na definiciju IHRA-e, koja je bila „nejasna u ključnim aspektima i široko otvorena za različita tumačenja“. Kao rezultat, definicija „je izazvala zabunu i stvorila kontroverzu, što je oslabilo borbu protiv antisemitizma“.
Ono što je najvažnije, deklaracija razlikuje antisemitizam od anticionizma i odbacuje ideju da je podrška kampanjama poput pokreta bojkota, otuđenja i sankcija (BDS) pod vodstvom Palestinaca oblik antijevrejskog rasizma.
U svojoj želji da se suprotstavi definiciji IHRA-e, deklaracija na kraju replicira pretjerani fokus na Palestinu i protivljenje izraelskom kolonijalnom projektu
U trenutnoj političkoj klimi, deklaracija je pozitivan znak rastućeg nezadovoljstva represivnom atmosferom stvorenom upotrebom definicije IHRA. Zabrinutost su izrazili palestinski i arapski akademici, novinari i intelektualci, pravnici, vodeći stručnjaci za antisemitizam, pa čak i originalni autor radne definicije. Istakli su da IHRA ne nudi jasnu i preciznu definiciju antisemitizma, dok istovremeno kriminalizuje one koji žele Izrael smatrati odgovornim za njegovu kontinuiranu kolonijalnu vladavinu nad palestinskom zemljom i narodom.
U Velikoj Britaniji, gdje vlada pokušava nametnuti definiciju univerzitetima u onome što se široko smatra pokušajem umanjivanja akademske slobode, grupa naučnika iz Univerzitetskog koledža u Londonu iznijela je važnu kritiku koja je utvrdila da ima „potencijalno štetne efekte na slobodu govora, kao što je poticanje kulture straha, ili samoutišavanje nastave ili istraživanja, ili rasprava o spornim temama u učionici“.
Uspon krajnje desnice
Doprinos JDA-ovoj sve većoj kritici treba pozdraviti, ali važne zabrinutosti ostaju. U svojoj želji da se suprotstavi definiciji IHRA-e, deklaracija na kraju replicira pretjerani fokus na Palestinu i protivljenje izraelskom kolonijalnom projektu. Pritom, kao što je istakao pokret BDS, on ne prepoznaje međunarodnu prijetnju brzo rastuće krajnje desnice kao glavnu opasnost s kojom se svuda suočavaju jevrejske zajednice.
Ovo je ključna stvar, jer vidimo sve normaliziranije prisustvo krajnje desnice, antisemitskih, islamofobnih i ksenofobičnih stranaka širom Evrope i Sjeverne Amerike. Dok britanski ministar obrazovanja Gavin Williamson prijeti univerzitetima koji odbiju provesti definiciju IHRA, Johnsonova vlada nastavlja podržavati antisemitske režime Poljske i Mađarske. Bivša britanska premijerka Theresa May čak je otkrila i kip u čast virulentno antisemitske nacističke pristalice Nancy Astor.
Demonstranti krajnje desnice održali su skup u Charlottesvilleu u državi Virginia, u julu 2017. (AFP)
U takvom kontekstu, svaka definicija antisemitizma koja ima za cilj intervenciju u raspravi mora ne samo da pruži alternativu radnoj definiciji IHRA-e, već i da identifikuje ključne prijetnje s kojima se danas suočavaju jevrejske zajednice.
Nadalje, u svom pokušaju da redefiniše parametre prihvatljive rasprave, deklaracija također riskira – možda i nehotice – od sudjelovanja u policiji sposobnosti palestinskog naroda da imenuje i organizuje protiv njihovog stalnog ugnjetavanja od strane izraelske države. Istakli su to i BDS pokret i Palestine Legal.
Upadljivo je da, iako odbacuje ideju da su ovi koncepti antisemitski, deklaracija ipak označava upotrebu “apartheida” i “naseljeničkog kolonijalizma” da bi se izraelske akcije u Palestini opisale kao “sporne”.
Potreba za kolektivnom akcijom
Palestinske organizacije su u više navrata identifikovale bezbrojne diskriminatorne zakone, ograničenja i infrastrukturu koja im je nametnula izraelska država kao apartheid, popularizirajući njegovu upotrebu tokom godišnje međunarodne nedjelje izraelskog aparthejda. Ključne figure južnoafričkog oslobodilačkog pokreta, najpoznatiji Desmond Tutu, ponovile su ovaj opis, koji su također koristile agencija UN- a, vodeća izraelska nevladina organizacija, pa čak i bivši izraelski i američki političari.
Slično tome, opis izraelskog naseljeničkog kolonijalizma ne spada u sporni rub, već u glavni tok; to je osnovni opis materijalne činjenice. Ako izraelska trajna izgradnja naselja nije dovoljna da demonstrira ovu stvarnost, onda se možemo obratiti spisima očeva osnivača cionizma i Izraela, od Theodora Herzla do Davida Ben-Guriona, koji je Izrael otvoreno opisao kao kolonijalni projekt.
JDA s pravom definira antisemitizam kao „diskriminaciju, predrasude, neprijateljstvo ili nasilje nad Jevrejima kao Jevrejima (ili jevrejskim institucijama kao Jevrejima)“, ali slabi vlastitu preciznost učešćem u procesu – koji je pokrenula IHRA – pokušaja odlučivanja diktatom, umjesto kroz otvorenu i informisanu diskusiju, koji su pristupi izraelskoj vladavini nad istorijskom Palestinom prihvatljivi, sporni ili neprimjereni.
U cilju rješavanja rasizma kroz definicije, ovaj pristup zaobilazi neophodan rad na razvoju kolektivne akcije u svim društvima. U tom procesu fragmentira antirasistički pokret, ostavljajući svakoj zajednici da razvije svoje vlastite formulacije kao odgovor na institucionalne procese ugnjetavanja i isključenja vođenih državom. To razoružava aktiviste i potkopava neophodan rad na izgradnji saveza, veza i zajedničkih borbi između različitih ciljeva institucionalnog rasizma.
Nastavljajući borbu
U riječima legalna Palestina: “Umjesto politizovanih definicija, potrebno je da razumijemo i radimo protiv zajedničke opasnosti za sve ugrožene zajednice, preporođena je bijela prevlast i fašizam koja se odražava na živote i radi na potkopavanju naše slobode.” Slično tome, jevrejski Glas za mir, pozdravljajući deklaraciju, podsjetio je svoje članove da „definiranje antisemitizma ne obavlja hitno potreban posao na razgradnji antisemitizma i svih oblika rasizma“.
Da brani prava Palestinaca da imenuju njihovo ugnjetavanje i organiziraju njihovo oslobađanje; da pobjedi rastući val militacije krajnje desnice i rasizma koji je normalizuje; a za zaštitu jevrejskih, muslimanskih, crnačkih, azijskih i migrantskih zajednica od nasilja i isključenja ne postoji prečica. Moramo organizirati masovni otpor iz temelja u našim zajednicama, koledžima i radnim mjestima.
Da bismo to postigli, potrebna nam je kontinuirana, kolektivna borba protiv pokušaja naših vlada da ograniče naša prava i slobode, uključujući nasilno nametanje definicije IHRA. JDA je daljnji znak da ova borba skuplja brzinu i snagu. Moramo nastaviti.
