PISjournal–Vlade 49 najmnogoljudnijih zemalja svijeta narušile su prava djece odobravajući platforme za online učenje bez adekvatne zaštite njihove privatnosti, u vrijeme zatvaranja škola zbog pandemije korona virusa, upozorio je Human Rights Watch u svom novom izvještaju.
Ta organizacija sprovela je istraživanje kojim je utvrđeno je da je 290 kompanija prikupljalo, obrađivalo ili primalo podatke o djeci, u periodu od marta 2021. Istraživanje je zasnovano na analizi 164 platforme i sredstava i sprovođenje online nastave, a čije uvođenje je podržalo 49 država.
“Djeca bi trebalo da budu bezbjedna u školi, bilo da se nastava odvija neposredno ili online”, rekla je Hye Jung Han, naučnica HRW koja se bavi dječjim pravima i tehnologijom.
“Time što nisu uspjele da osiguraju da alati koje su preporučile za online učenje, štite decu i njihove podatke, vlade su kompanijama otvorile vrata da nadgledaju djecu na internetu i van školskih časova i da zađu duboko u njihov privatni život.”
Podaci o djeci u rukama marketinških kompanija
Od 164 ispitanih platformi i sredstava za online nastavu, čini se da njih čak 146 (89%) upravljaju ličnim podacima tako da ugrožavaju ili krše prava djece – korišćeni su za praćenje ili su imali kapacitet da nadgledaju djecu, navodi HRW.
“To se u većini slučajeva dešavalo tajno i bez saglasnosti djece ili njihovih roditelja. Uglavnom su prikupljani lični podaci poput toga ko su ta djeca, gdje se nalaze, šta rade u učionici, ko su članovi njihove porodice i prijatelji i kakvu vrstu uređaja njihove porodice mogu sebi da priušte”, stoji u izvještaju.
Istraživanje je pokazalo da je većina platformi za online učenje poslala je ili odobrila pristup podacima o toj djeci marketinško-tehnološkim kompanijama.
Koristeći te podatke kompanije su ciljale djecu personalizovanim sadržajem i reklamama na internetu. “Ove kompanije ne samo da su iskrivile dječija online iskustva, već su potencijalno uticale na njihova mišljenja i uvjerenja i to u preiodu njihovog odrastanja koji je visoko rizičan kada je riječ o mogućim manipulacijama”, stoji u izvještaju.
‘Djeca su obrazovanje plaćala svojim pravima na privatnost’
Izuzev Maroka, piše HRW, sve države koje su bile dio istraživanja, odobrile su najmanje jednu online platformu ili digitalni alat koji ugrožava ili podriva prava djece. Organizacija ističe da je većina tih digitalnih obrazovnih sredstava je vladama tih država ponuđena bez direktnih finansijskih troškova.
“Njihovim odobravanjem, vlade su stvarne troškove pružanja online obrazovanja prebacile na djecu, koja su nesvjesno bila primorana da plaćaju svoje učenje svojim pravima na privatnost i pristup informacijama, a potencijalno i slobodom mišljenja”, smatraju autori izvještaja.
Dodaju da su mnoge vlade su i same ugrožavale ili kršile prava djece, tako što su izgradile platforme i alate za online obrazovanje koji su, takođe, zloupotrebljavali lične podatke djece.
HRV je u izvještaju ukazao i na to da djeca, roditelji i nastavnici su uglavnom nisu ništa znali o praćenju podataka ili da je u mnogim slučajevima bilo nemoguće da djeca odustanu od takvog nadzora i prikupljanja podataka, bez odustajanja od obaveznog obrazovanja i formalnog učenja tokom pandemije.
‘Učenici nisu proizvod’
Organizacija poziva vlade da usvoje moderne zakone o zaštiti podataka o djeci na internetu, a kompanije da odmah prestanu da prikupljaju, obrađuju i dijele podatke o djeci na načine koji rizikuju ili krše njihova prava.
“Djeca ne bi trebalo da budu primorana da se odreknu svoje privatnosti i drugih prava da bi učila”, rekla je Han.
U tom duhu, Human Rights Watch pokrenuo je globalnu kampanju, #StudentsNotProducts (učenici nisu proizvodi), koja okuplja roditelje, nastavnike, djecu i druge koji zahtijevaju zaštitu djece na internetu.
Inače, izvještaj je objavljen istovremeno sa publikacijama medijskih organizacija širom svijeta koje su imale raniji pristup rezultatima istraživanja Human Rights Watcha i koje su učestvovale u nezavisnoj zajedničkoj istrazi.
