Tokom razgovora predsjednika Joe Bidena i kancelarke Angele Merkel u Bijeloj kući krajem prošle nedjelje, dvoje lidera su istakli trajno savezništvo SAD i Njemačke, ali i mimoilaženja po dva navažnija geostrateška pitanja današnjice: odnosi Zapada sa Kinom i Rusijom ističe za Glas Amerike dugogodišnji ekspert za Njemačku, Stiven Sejbo.
WASHINGTON — Ugledni poznavalac kretanja u Njemačkoj kao i fluktuacija u američko-njemačkim odnosima proteklih decenija, ovog puta se osvrnuo na značaj Merkelinog boravka u Vašingtonu samo nekoliko mjeseci prije njenog odlaska sa čela vodeće zemlje u Evropi.
Biden je dočekao Angelu Merkel, koju poznaje već niz godina sa parolom: „Amerika se vraća“, aludirajući na prethodni četvorogodišnji period trzavica između Vašingtona i Bona za vrijeme administracije Donalda Trumpa, kaže Sejbo.
“Mislim da je to bio pokušaj obnavljanja čvrstih veza, sličan bivšem predsjedniku Barak Obami kada je pokušao da popravi odnose nakon Bušove administracije i rata u Iraku, oko kojeg je takođe izbila duboka kriza u američko-njemačkim odnosima,” tvrdi Sejbo.
Uoči razgovora u Vašingtonu, Bidenova administracija je takođe ukinula sankcije na njemačko-ruski projekat izgradnje Sjeverni tok 2 i to nasuprot volji Kongresa u nadi da će Merkel uzvratiti gest i u odnosu na Rusiju i Kinu, dodaje Sejbo.
“Sjeverni tok 2 to otežava. Teže im je da vrše pritisak na Rusiju nakon sklapanja ovakvog ugovora sa njom. Teže je reći ostatku Evrope da zadrže sankcije protiv Rusije zbog Ukrajine, dok Njemačka nastavlja sa ovim velikim poslovnim aranžmanom sa Moskvom. Kako održati balans u takvim okolnostima? Vjerujem da to podriva lidersku ulogu Njemačke u Evropi po pitanju Rusije”, smatra taj stručnjak.
Biden i Merkel se još manje slažu u vezi sa politikom prema Kini, ukazuje Sejbo.
“Kina je postala najveći trgovinski partner Njemačke, veći od Sjedinjenih Država. Merkel je, pri tom, u velikoj mjeri ekonomska, komercijalna kancelarka. Siguran sam da je Bidenu istakla da je zabrinuta zbog kineskog kršenja prava intelektualne svojine, ali takođe rekla da je Kina izuzetno važna za Njemačku ekonomiju. Vjerovatno je dodala da Njemačka ne može da ide dalje od osude i da ne želi novi hladni rat”, smatra on.
Njemački zvaničnici i dalje čvrsto vjeruju da će Peking izvršiti progresivne reforme ako Evropa i Kina nastave svoje bliske trgovinske odnose, dodaje Sejbo.
„I biće još više oklijevanja u Njemačkoj slično: ‘Da, još uvek su nam potrebni Amerikanci, bliski smo s njima, ali moramo poslovati sa Kinom i Rusijom, ne možemo dozvoliti da nam Amerika diktira politiku”, kaže on.
Nakon Bregzita, Njemačka je postala centralna sila u Evropi, što je uticalo ne samo na spoljnu politiku EU već i na transatlantske odbrambene odnose, smatra Sejbo.
„Nećete čuti Merkelovu da podržava obavezu izdvajanja dva odsto od godišnjeg bruto dohotka za NATO. Malo je vjerovatno da će sljedeća njemačka vlada, povećati troškove za odbranu. Dakle, pojaviće se problem sa određenim brojem ljudi u američkom vojnom establišmentu”, predviđa Sejbo.
U međuvremenu, američka Fondacija za odbranu demokratije u svom nedavnom izvještaju tvrdi da su njemački ekonomski odnosi sa Kinom „obrazac za strategiju KPK da dominira ekonomijom 21. vijeka i postavi svoja pravila za savremeni svet“.
Drugim riječima, nastavljajući postojeću politiku sa Kinom, Njemačka danas dobija, ali sutra otvara put svom padu.