Hafed Al-Ghwell
PISjournal – Sistematsko uništavanje Gaze prevazilazi diplomatski neuspjeh i otkriva fundamentalno preustrojstvo u međunarodnim etičkim i političkim okvirima.
Ovo preustrojstvo okarakterisano je namjernim i strukturisanim saučesništvom dominantnih globalnih sila koje omogućavaju vojne operacije za koje su tijela UN-a, posmatrači ljudskih prava i pravnici nezavisno zaključili da predstavljaju djela koja ispunjavaju pravne kriterije za genocid.
Takvo saučesništvo djeluje kroz četiri kanala: kontinuirani transferi oružja veći od 18 milijardi dolara dokumentirani od oktobra 2023. godine, ponavljajuća diplomatska opstrukcija putem pet veta Vijeća sigurnosti koji blokiraju rezolucije o prekidu vatre, metodične kampanje dezinformacija usmjerene na podatke o smrtnosti i masovno uskraćivanje humanitarne pomoći.
Zvanično potvrđene direktne žrtve sada prelaze 56.000, pri čemu civili čine preko 70 posto ove brojke. Međutim, ovo predstavlja samo neposredni uticaj.
Rigorozne analize – potvrđene studijama opsadnog ratovanja u Mosulu (2016-2017) i Faludži (2004) – pokazuju da indirektne smrti od vještački izazvane gladi, uništavanja bolnica i bolesti koje se prenose vodom konstantno povećavaju broj žrtava.
Primijenjeno na gustinu naseljenosti Gaze (5.791 osoba po kvadratnom kilometru) i stopu nestašice hrane od 92 posto, prilagođena projekcija smrtnosti lako prelazi 250.000. To je uništenje oko 10 posto stanovništva Gaze iz vremena prije rata što premašuje kumulativni broj smrtnih slučajeva u BiH (1992-1995) i nadmašuje tempo genocida u Ruandi 1994. godine.
Štaviše, infrastruktura poricanja funkcioniše sa kliničkom preciznošću, počevši od sistematskog potiskivanja podataka koji odbacuju podatke Ministarstva zdravstva Gaze – koje su historijski potvrdili Ured UN-a za koordinaciju humanitarnih poslova i Human Rights Watch – uprkos priznanjima o nedostatku alternativnih metodologija. Poricanje se proteže čak i na polje jezika, gdje se preko 14.000 smrtnih slučajeva djece klasifikuje kao “kolateralna šteta.”
Istovremeno, fizičko brisanje se manifestuje kroz uništavanje 87 posto groblja u Gazi i prisilne masovne sahrane bez imena i identiteta, negirajući i život i dostojanstvo nakon smrti kroz zabranjivanje vjerskih pogrebnih obreda. Zajedno, ovi mehanizmi pretvaraju prećutni pristanak u aktivno učešće u normalizaciji zločina.
Nadalje, sistematska inverzija etičkog jezika služi i kao instrument i kao simptom kolektivne moralne abdikacije. Oružane snage, koje dokumentovano krše međunarodno humanitarno pravo, uključujući uništenje 72 bolnice i 85 posto obrazovnih ustanova prema analizi Satelitskog centra UN-a, uporno dobijaju paradoksalnu oznaku „najmoralnije vojske na svijetu“.
Takva jezička korupcija proteže se na preoblikovanje zahtjeva za prekid vatre kako bi se spriječila daljna stradanja djece (više od 12.500 smrtnih slučajeva koje je potvrdio UN) kao čin antisemitizma, a ne pitanja ljudskosti. Istovremeno, dokumentovana državna retorika koja eksplicitno negira postojanje naroda i poziva na teritorijalno širenje od “rijeke do mora” – fraza koja se historijski povezuje s doseljeničkim – kolonijalnim projektima – suočava se sa zanemarivim diplomatskim posljedicama, dobivši samo tri osude Generalne skupštine UN-a.
Krivica za Holokaust se koristi kao oružje za legitimizaciju trenutnih zločina, uprkos demografskoj stvarnosti – 82 posto savremenog stanovništva Gaze potiče od izbjeglica raseljenih prije 1948. godine, ne snoseći nikakvu zamislivu odgovornost za evropske zločine. To stvara groteskni paradoks u kojem institucije zemalja koje su bile počinitelji zločina sada sistematski optužuju potomke žrtava genocida za pristrastnost – taktika koja je korištena u 68 posto ugušenih univerzitetskih protesta prema dokumentaciji Američke unije za građanske slobode. Perverzija kulminira ućutkivanjem samih potomaka Holokausta, pri čemu su grupe za zagovaranje prekida vatre, koje vode Jevreji, poput IfNotNow, pet puta više pod nadzorom državnih organa od nežidovskih organizacija.
Jezički ekosistem mijenja pravne zabrane u opravdavajuće alate: Tamo gdje međunarodno pravo zabranjuje kolektivno kažnjavanje, ono se preoblikuje u „samoodbranu“; tamo gdje Konvencija o genocidu kriminalizira izgladnjivanje, ono postaje „provedba sankcija“. Stvara samoreplicirajuću koroziju koja nadilazi semantiku, djelujući kao ideološka infrastruktura koja omogućava uništenje Gaze.
Sveukupno, operativni obrazac u Gazi otkriva više od političkih propusta; on predstavlja nacrt za sistemsku eroziju vrijednosti koja preuzima globalnu geopolitiku. Kada države koje osiguravaju 74 posto izraelskog uvoza oružja između oktobra 2023. i jula 2025. istovremeno sankcioniraju tužioce Međunarodnog krivičnog suda koji istražuju potencijalne ratne zločine, one aktivno demontiraju sudske mehanizme stvorene za održavanje njihovog proglašenog “poretka zasnovanog na pravilima”.
Ova materijalna kontradikcija se manifestuje u mjerljivim terminima: Dok su SAD izdvojile 61,4 milijarde dolara hitne pomoći Ukrajini u roku od 60 dana od početka rata, humanitarni apel UN-a za Gazu od 2,7 milijardi dolara ostao je 67 posto nedovoljno finansiran nakon osam mjeseci bombardovanja koje je uništilo 62 posto stambenih jedinica i 84 posto zdravstvenih ustanova.
Štaviše, selektivna primjena principa postaje statistički nedvosmislena kada se ispituju paralelne krize. Do sredine 2025. godine u Sudanu je zbog sukoba raseljeno 8,6 miliona civila, što je najveća kriza unutrašnjeg raseljavanja koju bilježi UNHCR dok je, prema procjenama IPC-a (Klasifikacija faza integrirane sigurnosti hrane) 15,3 miliona ljudi dovedeno do ekstremnog nivoa gladi. Pa ipak, donatorske konferencije su osigurale jedva 23 posto potrebnih sredstava, što je u oštroj suprotnosti sa 186 milijardi dolara datih za Ukrajinu.
Ono što bez zadrške možemo reći je da je Gaza postala užasavajuća posljedica sirove moći koja stalno redefinira etičke granice. Slanje oružja u sukobe koji krše međunarodno humanitarno pravo učetverostručilo se među glavnim izvoznicima između 2023. i 2025. godine, dok su se prijave Međunarodnom krivičnom sudu (MKS) smanjile za 38 posto u istom periodu.
Međunarodno pravo, mukotrpno izgrađeno nakon 1945. godine, suočava se s neviđeno lošim rejtingom. Nekontrolisana sposobnost moćnih država da ignorišu privremene mjere Međunarodnog suda pravde i da aktivno kažnjavaju MKS zbog izdavanja naloga za hapšenje, signalizira opasnu eroziju prijeko potrebne odgovornosti. Kada ključni instrumenti poput Konvencije o genocidu postanu neprovedivi protiv određenih saveznika zbog političke opstrukcije i prijetnji, cijeli okvir gubi legitimnost.
Da zaključimo, očito licemjerstvo podstiče produbljivanje problema, nepovratno uništava zapadne tvrdnje o nekakvoj moralnoj prednosti koju imaju u odnosu na ostatak svijeta. Posljedica je svijet u kojem je “moć” operativna doktrina, humanitarno pravo je stvar političkog dogovora, a vrijednost ljudskog života se eksplicitno utvrđuje time koji pasoš nosi i koliko je geopolitički koristan.
Gaza predstavlja najsnažniji simbol ovog novog, brutalnog etosa: živu demonstraciju nekažnjivosti i efektivnog poništavanja univerzalnih normi. Trajna posljedica je jačanje globalnog sistema u kojem je abdikacija morala normalizovana, a sirova moć jedini preostali arbitar.
