PISjournal – Izraelski režim već dugo ulaže u oblikovanje svog imidža na internetu, no najnoviji projekat pod nazivom Digitalna Željezna Kupola pokazuje novu razinu složenosti u informacijskoj ratnoj strategiji.
Ova platforma (lp.digitalirondome.com), predstavljena kao civilna odbrambena inicijativa, poziva korisnike iz cijelog svijeta da se pridruže digitalnoj vojsci čiji je zadatak borba protiv “dezinformacija” i odbrana Izraela u online prostoru.
Međutim, bližim pregledom otkriva se drugačija stvarnost. Projekat funkcionira manje kao neutralni alat za provjeru činjenica, a više kao koordinirana operacija uticaja. Korisnici su potaknuti da se registriraju i pristupe unaprijed pripremljenim objavama, hashtagovima i vizualnim sadržajima optimiziranim za široko dijeljenje na X-u, Instagramu i TikToku. Ovakvom koncentracijom kontrole narativa platforma učinkovito prepušta javnu diplomatiju civilima, dok istovremeno poruke usklađene s institucijama prikazuje kao građanski angažman.
Digitalna Željezna Kupola pretvara prividno spontanu online podršku u visoko inženjerski sistem pojačavanja sadržaja, čiji je cilj oblikovanje globalnih percepcija o genocidu koji Izrael provodi u Gazi i suzbijanje kritika putem algoritamske dominacije.
Tvrdnje nasuprot stvarnosti
Digitalna Željezna Kupola predstavlja se kao 24-satni digitalni odbrambeni sistem i prvi proizraelski motor uticaja u svijetu, tvrdeći da nadzire web u potrazi za antiizraelskim narativima, proizvodi sadržaj temeljen na “činjenicama” i cilja oglase uz materijale koje smatra pristranima ili antisemitima.
Naslovna stranica ističe impresivne brojke: više od 300 miliona ciljano plasiranih oglasa i pristupanje više od 200 hiljada web-stranica, uz poziv na finansijsku pomoć.
Međutim, nezavisna analiza postavlja pitanja o transparentnosti i stvarnom dosegu:
• Podrška novinarstvu: Platforma više nalikuje reklamnoj kampanji nego redakciji, kombinirajući brendiranje kampanje i prikupljanje sredstava s tvrdnjama o AI prepoznavanju narativa.
• Nedokazane brojke: Podaci o dosegu i interakcijama nisu auditirani od treće strane.
• Finansijska nejasnoća: Iako se traže donacije putem PayPala, ne postoji formalna pravna struktura ili finansijsko izvješće.
• Ograničena transparentnost osnivača: Profesionalna prošlost osnivača djelomično je dokumentirana, a potencijalni sukobi interesa nejasni.
• Marketinško prikrivanje tehnoloških tvrdnji: Navođenje nadzora temeljenog na AI i integracije oglasa više izgleda kao marketing proizvoda nego verificirana funkcionalnost.
• Koordinirana informacija: Višestruke domene i oglasi na društvenim mrežama pokazuju sistemske napore kampanje.
Digitalna Željezna Kupola i pristranost u utišavanju palestinskog glasa online
Ali Hadi Zain al-Din, stručnjak za umjetnu inteligenciju, upozorio je da fokus isključivo na tehničku stranu platforme skriva dublji problem.
Naglasio je da prava priča nije u kodu, već u neravnom digitalnom bojnom polju, gdje djeluje. U eri digitalnih frontova, Digitalna Željezna Kupola ulazi u prostor već iskrivljen duboko ukorijenjenim nejednakostima – od algoritamske pristranosti do ekonomskih ograničenja i platformskih metoda koje nesrazmjerno utišavaju palestinske glasove.
Nezavisna istraživanja potvrđuju te zabrinutosti. Platforme poput onih Meta kompanije, Facebooka i Instagrama, primjenjuju dvostruke standarde prema sadržaju vezanom uz Palestinu.
Institut za Bliski istok izvijestio je da je Meta tiho smanjila prag za uklanjanje arapskog ili palestinskog sadržaja s 80% na 25%, čime je vjerovatnost uklanjanja postova o Palestini drastično povećana.
Human Rights Watch dokumentirao je više od 1.500 uklanjanja ili suzbijanja miroljubivog sadržaja podrške Palestini na Meta platformama u oktobru i novembru 2023., od čega je 1.049 u korist Palestine, a samo jedan u korist Izraela.
Zain al-Din naglašava: U savremenim sukobima algoritmi i reklamne politike zamjenjuju tenkove i rovove. Kad platforme unaprijed diskreditiraju palestinske glasove, projekti poput Digitalne Željezne Kupole ne stvaraju neravnotežu – oni je iskorištavaju.
Instrumentalizacija algoritamske nejednakosti
Ekonomsku marginalizaciju dodatno pojačava digitalna isključenost. Primjer istraživanja Wireda prikazuje kreatora sadržaja s okupirane Zapadne obale čiji su videozapisi na YouTubeu imali milione pregleda, ali on ne može zarađivati putem YouTube Partner programa jer u njegovoj regiji (Palestina) program nije dostupan.
Ova sistemska ograničenja ne uskraćuju samo potencijalni prihod, već i algoritamski pristup, smanjujući vidljivost palestinskih narativa u globalnoj raspravi.
Zain al-Din ističe da se radi o nečemu više od borbe za perspektive – ovo je instrumentalizacija algoritamske nejednakosti. Sistemi dizajnirani za pravednost, moderaciju, monetizaciju i transparentnost reklama zapravo jačaju online geopolitičku hijerarhiju.
Stručnjaci smatraju da Digitalna Željezna Kupola ne uspijeva zbog tehnološke sofisticiranosti, već uspijeva jer koristi unaprijed pristrano digitalno okruženje. Bez transparentnosti, jednakosti i stvarne odgovornosti platformi, ta neravnoteža ostaje nevidljiva arhitektura modernog informatičkog rata.
Ekskluzivno PISjournal
