Hafez Hesami
PISjournal–S početkom Prvog svjetskog rata Palestini su iscrtana nova obzorja.U to doba je većim dijelom palestinske teritorije upravljalo Osmansko carstvo.U proljeće 1916. su u tajnosti pripremljeni sporazumi između Engleske,Francuske i Carske Rusije o podjeli teritorija pod osmanskom vlašću.
Sukladno tim sporazumima,najveći dio Palestine je trebao imati status međunarodnog područja.Engleska je,ne prihvatajući takav rasplet događaja,posegnula za podrškom upravo one skupine jevrejskih nacionalista koji su u tom trenutku već uživali značajan uticaj u Sjedinjenim Amweričkim Državama i Francuskoj i tako osujetila plan o internacionalizaciji Palestine.
Englezi su Jevrejima kontinuirano došaptavali da se trebaju posvetiti realizaciji programa formiranja države u Palestini.Najprije su na palestinska područja počele pristizati manje skupine Jevreja za koje su Palestinci mislili da su hodočasnici koje su religijske težnje privukle u Svetu zemlju ili pak da su izbjeglice koje,nakon silnih patnji i mučenja,protjerane iz Istočne Evrope,u Palestini traže puki spas.
Takav pristup novopridošlicama je među palestinskim Arapima probudio suosjećanje i milosrdnost prema ljudima u muci koje su bratski prigrlili i prihvatili u svoju blizinu.Međutim,na taj način je ostvareno preliminarno prisustvo jevrejskih doseljenika na teritoriji Palestine.
Balfourova deklaracija,osnovna smjernica za formiranje Izraela
Engleska je objavljivanjem Balfourove deklaracije,2. novembra 1917. godine ,službeno obznanila osnovnu smjernicu svoje politike po pitanju budućnosti Palestine.Zvanični London je tom deklaracijom objavio da se obavezuje na pružanje podrške stacioniranju jednog nacionalnog jevrejskog centra u Palestini.
Cionisti su ,također,od sudionika Mirovne konferencije zatražili da ingerencije nad Palestinom dodijeli Britaniji.Engleska je na mjesto palestinskog komesara imenovala jednog Jevreja i zvanično priznala Jevrejsku agenciju (Jewish Agnecy),čime je kapije Palestine širom otvorila za masovno doseljavanje cionističkih migranata;pritom se uopšte ne osvrćući na protivljenja i negodovanja domicilnog arapskog stanovništva.
Engleska je,također,koncesiju na plodno zemljište u Palestini dodijelila jevrejskim kolonizatorskim doseljenicima,jevrejskim skupinama dozvolila da otvaraju svoje škole i razvijaju svoje ustanove.Značajan datum u tom procesu je 9. decembar 1917. godine.Tada us Englezi okupirali Bejtu-l Muqaddes i od tog dana je Palestina postala jednom ogromnom scenom kontinuiranog anticionističkog otpora.
Prva Intifada:Početak otpora Palestine
Period između 1917. i 1948. godine slobodno možemo nazvati periodom apsolutnog palestinskog otpora.Palestinci su 1936. godine odlučili posegnuti za kolektivnim javnim neposluhom koji je vrlo brzo prerastao u značajan nacionalni pokret.Javni neposluh je trajao 174 dana i samtra se najdužim javnim štrajkom u historiji,a zvršen je na nagovor arapskih lidera koji su se nadali pokretnaju pregovora sa Engleskom.međutim ,do tih pregovora nikada nije došlo.
Tokom tridesetogodišnjeg britanskog mandata u Palestini jevrejska populacija na tom području je u odnosu na broj Jevreja koji su nastanjivali Palestinu do 1917. godine ,porasla za cijelih dvanaest puta.Tako brojna zajednica je ,uz svestranu i svesrdnu podršku britanskog kolonizatora,razvila svoje ustanove i uspostavila cijeli jedan sistem koji nije imao dodira sa nejevrejskim stanovništvom.Jevrejski bogataši su od Palestinaca otkupljivali zemlju po mnogostruko većim cijenama od tržišnih,a u tome su obilno koristili usluge arapskih posrednika i preprodavača.
Kad god je skupina jevrejskih nacionalista nastanjenih u Palestini pokušala formirati državu Izrael,Englezi su,strahujući za vlastite interese,izražavali protivljenje realizaciji tog projekta što je u konačnici,početkom Drugog svjetskog rata,i dovelo do njihove međusobne konfrontacije i raspada englesko-cionističke unije.Jevreji su se Englezima za svu pređašnju svesrdnu podršku odmah po završetku britanske uprave nad Palestinom,odužili brutalnim napadima na britanske baze i dužnosnike na palestinskom teritoriju.
